|
دوشنبه 23 مهر 1403 08:51 |
|
|
|
|
|
ملاصدرا، مرد عرفان و فلسفه |
|
اولين روز خرداد ماه به عنوان روز بزرگداشت ملاصدرا، فيلسوف و انديشمند نامي مسلمان نامگذاري شده است. به همين مناسبت «ايبنا» مروري دارد بر مهمترين آثار اين انديشمند و برخي از كتابهايي كه درباره آرا و انديشههاي او منتشر شدهاند.
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی معروف به ملاصدرا و صدرالمتالهین متأله، فیلسوف ایرانی و شیعه، یکی از بزرگترین فیلسوفان جهان اسلام در سده یازدهم هجری قمری و بنیانگذار حکمت متعالیه است. او روز نهم جمادي الاولي سال 980 قمري ديده به جهان گشود. پدرش خواجه ابراهيم قوامي، مردي پرهيزگار و دوستدار دانش و معرفت بود. صدرالمتالهين در دوران جواني با شيخ بهايي آشنا شد و سنگ بناي شخصيت علمي و اخلاقياش در برخورد با اين دانشمند جهانديده بنا نهاده شد و تكميل اين بناي معنوي را استاد ديگرش، دانشمند و استاد علوم ديني، الهي و معارف حقيقي و اصول يقيني مشهور به ميرداماد عهدهدار شد. از شاگردان او ميتوان به حاج ملاهادي سبزهواري و ملامحسن فيض كاشاني اشاره كرد. ظهور ملاصدرا در حوالی پایان هزاره اول پس از پیدایش اسلام به وقوع پیوست و لذا کارهای او را میتوان نمایشدهنده نوعی تلفیق از هزار سال تفکر و اندیشه اسلامی پیش از زمان او به حساب آورد. آثار صدرا را بالغ بر پنجاه دانستهاند که میشود آنها را بر حسب نوع تفکر موجود در پشت هريك از آثار، در دو دسته اصلی علوم نقلی و علوم عقلی جای داد. كتابهاي زير برخي آز آثار اين انديشمند به شمار ميروند: ـ الحکمة المتعالية فی الأسفار الأربعة العقلیة - مفاتیح الغیب ـ أسرار الآیات ـ التعلیقة علی إلهیات الشفاء (ناتمام) ـ شرح اصول الکافی (ناتمام) ـ المشاعر ـ إیقاظ النائمین ـ رسالة فی الواردات القلبیة (التسبیحات القلبیة) ـ رسالة فی الحشر ـ رسالة فی إتصاف الماهیة بالوجود ـ رسالة فی التشخص ـ رسالة فی الحدوث ـ رسالة فی القضاء و القدر ـ رسالة فی سریان الوجود ـ رسالة مسماة بإکسیر العارفین ـ تفسیر القرآن الکریم ـ سه اصل ـ رسالة العرشیة ـ المظاهر الإلهیة ـ متشابهات القرآن ـ المسائلالقدسیة (الحکمة القدسیة ـ القواعد الملکوتیة ـ طرح الکونین) ـ أجوبة مسائل بعض الخلان ـ الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة ـ المبدأ و المعاد ـ زاد المسافر (زاد السالک) ـ رسالة فی إتحاد العاقل و المعقول ـ أجوبة المسائل الجیلانیة ـ أجوبة المسائل الکاشانیة ـ أجوبة المسائل النصیریة ـ رسالة فی إصالة جعل الوجود ـ التنقیح فی المنطق (اللمعات الإشراقیة فی الفنون المنطقیة) ـ الحشریة ـ الخلسة ـ خلق الأعمال (الجبر و التفویض ـ القدر فی الأفعال) ـ دیباجة عرش التقدیس ـ شواهد الربوبیة ـ الفوائد ـ رسالة فی المزاج ـ رسالة الوجود ـ حل شبهة الجذر الأصم ـ کسر اصنام الجاهلیة ـ التصور و التصدیق ـ شرح الهداية الأثیریة ـ التعلیقة علی شرح حکمة الإشراق ـ الحاشیة علی القبسات ـ اثبات شوق الهیولی بالصورة ـ شرح حدیث «خلق الأرواح قبل الأجساد بألفی عام» ـ الحرکة الجوهرية ـ الحاشیة علی الرواشح السماوية ( مشکوک ) ـ تفسیر حدیث «الناس نیام فإذا ماتوا إنتبهوا» (مشکوک) ـ رسالة فی الإمامة (مشکوک) ـ دیوان شعر (جمع آوری ملا محسن فیض) ـ نامهها (دو نامه به میرداماد و...)
صدرالمتالهین در بسیاری از علوم زمان خویش متبحر بود؛ بهگونهای که او را در تفسیر، حدیث، فقه و بهویژه فلسفه، یگانه روزگار خویش نامیدهاند و حتی ميگویند در ریاضیات نیز متبحر بود.
صدرالمتالهین در کنار کارهای تحقیقاتی موفق شد شاگردان نامداری چون فیض کاشانی، فیاض لاهیجی، حسین تنکابنی و ... را در عرصههای مختلف علمی و فلسفی تربیت كند که هر کدام از این بزرگان در تاریخ علوم دینی، فلسفه و عرفان اسلامی، از جایگاه ویژهای برخوردارند. ملاصدرا با وجود مشاغل تدریسی و تالیفی، از عالمان زاهد و عابد روزگار خود بهشمار میرفت و بر حسب گزارش تذکرهنویسان در طول عمر خویش، هفتبار پیاده به زیارت حج رفت تا این که سال 1050 قمری(1640میلادی) در بازگشت از هفتمین سفر خانه خدا در بصره به جوار حق تعالی شتافت. درباره آرا و انديشههاي اين انديشمند مسلمان و فيلسوف نامي كتابهاي فراواني به رشته تحرير در آمده است، برخي از آنها عبارتند از: ـ مقدمه بر المشاعر صدرالمتالهین شیرازی، ملاصدرا/ هانری کربن، امامقلی بن محمدعلی عمادالدوله، کریم مجتهدی (مترجم)/ بنیاد حکمت اسلامی صدرا/ 1381 ـ ملاصدرا، هستی شناسی و مسايل پیرامونی/ بنیاد حکمت اسلامی صدرا/ 1382 ـ مجموعه مقالات همایش جهانی حکیم ملاصدرا اول خرداد ماه 1378 - تهران، ملاصدرا و مطالعات تطبیقی/ بنیاد حکمت اسلامی صدرا/1382 ـ حدیث اندیشه، گفت وگوهایی در باب تاریخ فلسفه اسلامی، از ملاصدرا تا علامه طباطبایی/ عبدالله نصری/ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش)/ 1382 ـ صدرالدین شیرازی ملاصدرا فیلسوف و متفکر بزرگ اسلامی/ هانری کوربن، ذبیح الله منصوری/ بدرقه جاویدان/ 1382 ـ اندیشه سیاسی ملاصدرا/ عقیل یوسفی/ کشف الغطاء/ 1383 ـ قضا و قدر از دیدگاه ملاصدرا/ حسن اسلامی/ شاکر/ 1383 ـ صیرورت در فلسفه ملاصدرا و هگل / محمدمنصور هاشمی، کریم مجتهدی (مقدمه)/ کویر / 1384 ـ تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا/ موسی ملایری/ افق/ 1384 ـ روانشناسی فلسفی؛ جاودانگی روح از منظر دو حکیم مسلمان (ابن سینا - ملاصدرا)/ علی اصغر زکوی/ شلفین/ 1384 ـ بسیط الحقیقه از دیدگاه ملاصدرا و منادشناسی لایبنیتز/ علی اصغر زکوی/ بوستان کتاب قم / 1384 ـ حکمت متعالیه و ملاصدرا / سیدمحمد خامنهای / بنیاد حکمت اسلامی صدرا/ 1384 ـ حکمت متعالیه و ملاصدرا (به زبان چینی)/ سیدمحمد خامنهای/ بنیاد حکمت اسلامی صدرا/ 1384 ـ سه فیلسوف مسلمان ایرانی؛ شیخ اشراق، ملاصدرا، علامه طباطبائی/ مسعود امید/ بنیاد حکمت اسلامی صدرا/ 1384 ـ مبانی فلسفی عشق از منظر ابن سینا و ملاصدرا/ محمدحسین خلیلی/ بوستان کتاب قم/ 1385 ـ ملاصدرا و حکمت عملی؛ مجموعه مقالات منتخب هشتمین همایش حکیم ملاصدرا/ اول خردادماه 1384 تهران/ بنیاد حکمت اسلامی صدرا / 1385 ـ فلسفه هنر در عشق شناسی ملاصدرا / مهدی امامی جمعه/ فرهنگستان هنر/ 1385 ـ ملاصدرا، هرمنوتیک و فهم کلام الهی / سیدمحمد خامنهای/ بنیاد حکمت اسلامی صدرا/ 1385 ـ شرح بر زادالمسافر ملاصدرا؛ معاد جسمانی/ سیدجلال الدین آشتیانی/ امیرکبیر / 1385 ـ مسايل فلسفه اسلامی و نوآوری های ملاصدرا/ محمدکاظم فرقانی/ دانشگاه امام صادق (ع)/ 1386 ـ مجموعه اشعار فیلسوف کبیر صدرالدین شیرازی «ملاصدرا»/ محمد خواجوی(مصحح)/ مولی/ 1386 ـ عقل و دین از دیدگاه ملاصدرا و برخی فیلسوفان صدرایی معاصر/ عباس نیکزاد/ پژوهشکده حوزه و دانشگاه/ 1386 ـ ملاصدرا به روایت ما؛ هستی شناسی، معرفت شناسی، نفس شناسی، دین شناسی، اخلاق شناسی، فلسفه هنر ... / مجتبی حسینی سرایی، رضا کاید خورده، فیلیپ(علی) لنسل، یاسین شکرانی، سیدمحمد منافیان / امیرکبیر، شرکت چاپ و نشر بین الملل / 1386 ـ ملاصدرا/ علی اصغر سیدآبادی/ مدرسه/ 1386 ـ سیر تاریخی نقد ملاصدرا/ علیرضا ذکاوتی قرا گزلو/ هستی نما / 1386 ـ ملاصدرا؛ صدرالمتالهین/ گودرز نجفی/ شرکت توسعه کتابخانههای ایران/ 1387 ـ فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا/ سیدجعفر سجادی / وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات/ 1387 ـ حدیث آرزومندی؛ بررسی آرای انسان شناسانه هیدگر و ملاصدرا/ محمدرضا اسدی/ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات/ 1387
|
|
|
|
|
sokhangostar
All Rights reserved 2007
info@sokhangostar.com
|