ايتالياييها فيلمهاي ايراني را درك نميكنند |
|
«بهمن فرزانه» از مترجمان پيشكسوتي است كه آثار درخور تأملي از داستاننويسان مطرح جهان را به فارسي برگردانده است. ترجمه آثاري از نويسندگان شاخصي چون «دينو بوتزاتي»، «گابريل گارسيا ماركز»، «آلبادسس پدس» و... در كارنامه پربار ادبي او ديده ميشوند.چندين دهه است كه بهمن فرزانه در ايتاليا زندگي ميكند._
تأثير ادبيات روي سينما انكارناپدير است، ولي در سالهاي اخير اين تأثير به مراتب كمرنگتر شده است كه قطعاً اين مسئله به خاطر تنزل ادبيات نيست، دو دهه پيش بيشتر فيلمنامهها اقتباس ادبي بود. اما آنقدر فيلمهاي ضعيف و افتضاح ساخته شد كه ديگر كسي سراغ اقتباس نرفت.
بهمن فرزانه با اشاره به مطلب بالا گفت: «سينما را خيلي دوست دارم. بارها اقدام به نوشتن فيلمنامه كردم اما متأسفانه به خاطر دوري از وطن در جريان سينماي ايران نيستم و طي چند سال اخير تنها چند فيلم از كيارستمي و مخملباف را كه در ايتاليا به نمايش درآمدند ديدهام. ايتالياييها هم تمايلي به نمايش و تماشاي فيلمهاي ايراني ندارند. اينجا هم چند بار براي تلويزيون ايتاليا فيلمنامه نوشتهام كه به خاطر فرار از پرداخت ماليات، اسم فرد ديگري پاي فيلمنامه آمد. فرزانه با وجود دوري از فضاي سينماي ايران معتقد است سينماي ايران و ايتاليا كاملاً متفاوتند.
وي گفت: دليل اين امر كاملاً روشن است. كارگردانهاي ايتاليايي حرفهاي هستند و با چم و خم فيلم ساختن آشنا، اما فيلمهاي ايراني هنوز ريتم كندي دارند و هنوز هم تكراري و خستهكننده باقي ماندهاند، شايد هم به تعبيري خيلي ايراني هستند و تنها در صورتي كه ايراني باشي و خون ايراني داشته باشي فيلم را ميفهمي. اما نميدانم چرا فرانسويها آنقدر فيلمهاي ايراني را خوب درك ميكنند. فرزانه معتقد است كه ضعف سينماي ايران تنها به خاطر ناپختگي كارگردانان است و بازيگر هيچ تقصري ندارد.
مترجم «صدسال تنهايي» در ادامه افزود:برخي كارگردانهاي ايراني، زيادي مغرور شدهاند، در صورتي كه اصلاً خبري نيست. وقتي يك فيلمساز پنج دقيقه دوربين را روي سيني چاي زوم ميكند، ميخواهد همه اين فيلم را درك كنند و خستهكننده هم نباشد.
بهمن فرزانه گفت: «من اينجا زياد سينما نميروم، شش ماه بعد از اكران هر فيلمي تلويزيون آن را پخش ميكند، اما به هر حال كماكان در جريان سينماي ايتاليا هستم.
وي درباره مبحث ترجمه در ايران گفت: 45 سال به ايران نيامده بودم و طي چند سال اخير چند مرتبه به كشورم آمدم و هنوز ترجمه را دوست دارم. دوري از ايران،كمي مرا از وضع ترجمه در ايران بياطلاع كرده است، اما در جريان فروش كتابهايم در ايران هستم.
فرزانه در پايان گفت:داستاننويسي به زبان فارسي را دوست دارم، گاهي هم داستان كوتاه مينويسم. حالا هم كمتر ترجمه ميكنم، چون كتاب خوب كم پيدا ميشود.
|