جشنواره شعر فجر امسال شاید یکی از جنجالیترین دورههای خود را پشت سر
گذاشت، جشنوارهای که میخواست منادی چندصدایی و حضور شاعران متکثر در
جشنواره باشد، اما گویا نصیبش جنجال و برخی وعدههای تحققنیافته شد.
به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هشتمین جشنواره
شعر فجر از دیماه 92 و با اعلام رسمی عبدالجبار کاکایی به عنوان دبیر
علمی کارش را آغاز کرد.
قادر طراوتپور بهعنوان دبیر اجرایی معرفی شد، همچنین سیدعلی موسوی
گرمارودی، محمدعلی معلم دامغانی، عباس کیمنش (مشفق کاشانی)، محمدعلی
مجاهدی، محمدعلی بهمنی، حسین اسرافیلی، علیرضا قزوه، پرویز بیگی
حبیبآبادی، فاطمه راکعی، سعید بیابانکی، عبدالجبار کاکایی، محمود
اکرامیفر، افشین علاء، موسی بیدج و فاضل نظری بهعنوان اعضای شورای
سیاستگذاری هشتمین دوره جشنواره بینالمللی شعر فجر منصوب شدند.
کاکایی در اولین واکنش به اعلام نامش به عنوان دبیر جشنواره از تلاشش برای
حضور تمام طیفهای ادبیات ایران در جشنواره گفته و تاکید کرده بود از همه
کسانی که در حوزهی جریانسازی ادبیات قابل اعتنا هستند دعوت میشود که
منهای نوع تفکر سیاسیشان، در جشنواره حضور داشته باشند.
او همچنین پس از مدتی تاکید کرد که اگر وعدههایش را در این زمینه نتواند عملی کند، از دبیری جشنواره کناره میگیرد.
اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره؛ چهرههایی چون سعید بیابانکی، فاطمه
راکعی، محمدعلی بهمنی، افشین اعلاء حتی علیرضا قزوه از تغییر در این
جشنواره سخن گفتند.
گرچه اظهارات کاکایی درباره جشنواره هشتم، بسیار امیدبخش بود، اما این
حرفها خیلی از سوی شاعران مستقل جدی گرفته نشد و شاعران بسیاری این حرفها
را غیر عملی خواندند و تاکید کردند تا زمانی که شورای سیاستگذاری جشنواره
را نامهای تکراری تشکیل میدهند و نمیتوان چندان به تغییر در آن امید
بست.
کاکایی اما همچنان از اصول خود برای هشتمین جشنواره شعر فجر گفت و از تلاش
برای حضور همه چهرههای متنفذ ادبی، تلاش برای نهایت شفافیت و آمدن داورانی
از همه جریانهای شعری در جشنواره هشتم خبر داد و تاکید کرد شرطش برای
دبیری این جشنواره، استثنا قائل نشدن برای حضور شاعران است.
اما گویا شرایط چندان که کاکایی انتظار داشت پیش نرفت، دبیرخانه جشنواره از
شاعرانی از دو طیف غالب شعر برای حضور در اتاق فکر جشنواره دعوت کرد؛ اما
مثلا در این بین دو شاعر پس از چند جلسه از حضور در اتاق فکر جشنواره
کنارهگیری و تاکید کردند که جشنواره به تحقق مطالبات شاعران مستقل
نمیانجامد و پیگیری ایدهها و مطالبات آنها از این راه امکانپذیر نیست.
از سوی دیگر علی آبان - سخنگوی هشتمین جشنواره شعر فجر- از دعوت از یدالله
رویایی- برای حضور در جشنواره سخن گفت. خبری که برخی رسانهها را به واکنش
شدید و نشانه گرفتن انگشت اتهام به سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون
امور فرهنگی او و نیز کاکایی واداشت.
اما دستاورد این ادعاها برای تغییر، تنها عقبنشینی و سکوت مسئولان جشنواره
بود تا آنجا که آنها دعوتشان را از شاعر به زعم آن رسانهها خارجنشین پس
گرفتند.
همین سر و صداها و حاشیهها عرصه را بر جشنواره هشتم شعر که از تغییر دم
میزد، تنگ کرد تا آنجا که کاکایی از شاعران خواست دست از سهمخواهی
بردارند و همه را به آرامش دعوت کرد؛ اما همچنان به تکرار وعدههایش ادامه
داد و از برگزاری شب شعرهای باشکوه در روزهای برگزاری جشنواره خبر داد؛
شعرخوانی کسانی که صاحبان جریانهای ادبی روزگار خود هستند، آثار پرفروشی
داشتهاند و بر شعر معاصر تأثیرگذار بودهاند. حتی وعده داده شد که در
روزهای برگزاری نمایشگاه کتاب شیراز -شهر شعر- میزبان جشنواره است.
اما از میان شاعران مستقل کمتر شاعری دعوت کاکایی را لبیک گفت و نکته جالب
اینکه بسیاری از شاعرانی که نام آنها از سوی ستاد خبری در میان شعرخوانان
جشنواره اعلام شد، در این جشنواره حاضر نشدند. کسانی چون ضیاء موحد، علیرضا
طبایی، حافظ موسوی، رسول یونان، شاپور جورکش، پرویز خائفی، محمد آزرم، علی
قنبری و چند نفر دیگر که نامشان اعلام شده بود، شعرخوانی نکردند و حتی
مفتون امینی حضور و شعرخوانیاش را در جشنواره شعر فجر رسما تکذیب کرد.
ناگفته نماند همان شعرخوانیهای محدود شاعران در جشنواره، برای
برگزارکنندگان جشنواره دردسر آفرین بود، برای مثال در شعر عبدالرضا موسوی
اشارهای به احمدینژاد و ماجرای تشیعجنازه چاوز داشته که این شعرخوانی
مورد انتقاد رسانه با گرایش سیاسی مخالف دولت قرار میگیرد و حواشیای را
به دنبال دارد. همچنین فاطمه راکعی شعری میخواند که در آن واژهی
«رهنورد» را استفاده کرده است، بسیاری این شعر را اشاره او به حصر خانگی
خواندهاند تا آنجا که راکعی مجبور به مصاحبه و ارایه توضیحاتی درباره این
شعر شده و تاکید کرده که شعرش قدیمی است و به زمان قبل از حصر برمیگردد.
همچنین برخی رسانهها با گرایشهای سیاسی خاص در روزهای بعد از جشنواره هم
دست از انتقاد و اعمال فشار بر جشنواره شعر فجر برنداشتهاند؛ جشنوارهای
که وعده تغییر و چندصدایی داده بود اما شرایطش مهیا نشد.
پرونده قطور و پرحاشیه جشنواره شعر فجر گویا هنوز بسته نشده است،
جشنوارهای که میخواست امسال برای خودش اعتباری دست و پا کند و بتواند در
میان سایر جشنوارههای فجر، سری میان سرها درآورد، اما گویا حاشیه و جنجال
و وعدههای تحققنیافته نصیبش شد.
در بخش برگزیدهها هم مانند شورای سیاستگذاریاش، چیزی متفاوت از گذشته
بروز نیافت، جز یکی دو مورد، ازجمله اینکه برخی شاعرانی که امسال در این
جشنواره جایزه نصیبشان شد، برخلاف برخی دورههای گذشته، علیه جشنواره
بیانیهی اعتراضی صادر نکردند و ظاهرا از نحوهی تقسیم سکههای امسال راضی
بودند!
خبرگزاری ایسنا
|