منصور واعظي درباره موضوعاتي چون حذف يارانه‌ها، اختصاص نيم‌درصد درآمد شهرداري‌ها به كتابخانه‌ها، امكانات ضعيف كتابخانه‌هاي استان تهران، حذف نگاه مميزي در نهاد كتابخانه‌ها و كتابخانه مجازي فارسي سخن گفت.

منصور واعظي، دبير شوراي فرهنگ عمومي و دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور، كه در آستانه برگزاري هفته كتاب، در خبرگزاري فارس حضور يافته بود، به سؤالات مختلف حوزه كتاب پاسخ داد.

* تأثير حذف يارانه‌ها بر قيمت كتاب و كتابخواني

او در بخشي از گفت‌وگويش با خبرنگار فارس، درباره حذف يارانه‌ها و تأثيرات آن بر خريد كتاب از سوي مردم، گفت: به طور طبيعي وقتي يارانه‌ها حذف شود من احتمال مي‌دهم با توجه به شرايط اقتصادي، مردم بيشتر به سمت رفع نيازهاي مقدماتي‌تر بروند؛ مثل پوشاك، انرژي، مواد غذايي و مسكن، و سهم كمتري براي بخش فرهنگ مي‌ماند.
دبير نهاد عمومي كتابخانه‌هاي كشور اظهار داشت: متأسفانه در سه سال گذشته قيمت كتاب حدود دو برابر شده است. يعني همين كه يارانه‌ كاغذ تبديل به يارانه نقدي شد هزينه كتاب افزايش يافت.
واعظي تصريح كرد: مسئولان كشور بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه اگر امكان خريد كتاب با توجه به شرايط اقتصادي مردم كمتر شود، بايد امكانات كتابخانه‌اي توسعه يابد تا حداقل مردم از امكانات آن استفاده كنند.
وي درخصوص راهكارهاي نهاد عمومي كتابخانه‌هاي كشور براي مقابله با اين موضوع گفت: در سال جاري حق عضويت را نسبت به سال قبل كاهش داديم. قبلا در سال 1387 حق عضويت 10 هزار تومان بود كه سال جاري ما اين را 5 هزار تومان كرديم. براي دانشجويان، دانش‌آموزان و معلمان 2 هزار تومان و در روستاها هزار تومان است و براي تعداد زيادي از مردم هم رايگان كرديم.
وي خاطرنشان كرد: البته من خيلي علاقه‌مندم كه حق عضويت را برداريم. اگر شرايط حمايتي دولت و خيرين به كتاب و كتابخواني تقويت شود ما حق عضويت را بر مي‌داريم.

* تخلف شهرداران كلانشهرها در تخصيص نيم درصد درآمد به كتابخانه‌ها

منصور واعظي، دبير شوراي فرهنگ عمومي و دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور، در بخش ديگري از گفت‌وگويش با خبرنگار فارس، درباره تخصيص نيم درصد بودجه شهرداري‌ها به كتابخانه‌هاي همان شهر، اظهار داشت: تخصيص نيم درصد بودجه شهرداري‌ها فقط نيم درصد بودجه عمراني نيست، بلكه نيم درصد كل درآمدهاي شهرداري‌ها بايد به نهاد عمومي تعلق گيرد.
وي افزود: درباره اين پرداخت، در سال گذشته به نسبت سال‌هاي قبل اكثر شهرداري‌ها تكاليف خود را انجام دادند. ما در 4 سال اول تأسيس نهاد عمومي كتابخانه‌ها هر سال بطور متوسط 750 ميليون تومان دريافت كرديم؛ يعني در جمع 4 سال حدود 3 ميليارد از شهرداري‌ها دريافت شد. اما سال قبل اين رقم به حدود 13 ميليارد تومان فقط در يكسال افزايش يافت.
واعظي بيان داشت: ما در اكثر شهرهاي متوسط و كوچك مشكل قابل ذكري درباره دريافت اين نيم درصد نداريم. يعني شهرداري‌ها شهرهاي كوچك به تكاليف خود عمل مي‌كنند.
دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور ادامه داد: اما متأسفانه شهرداري‌هاي كلانشهرها تكاليف خود را به درستي و بطور كامل انجام نمي‌دهند كه اين يك تخلف قانوني است.
واعظي عنوان كرد: به موجب اين قانون نيم درصد درآمدهاي هر شهر به حساب انجمن كتابخانه‌هاي همان شهر تخصيص مي‌يابد. قانون اجازه نداده ما از محل درآمدهاي يك شهر براي شهر ديگر استفاده كنيم؛ البته يك اختياري را در محدوده يك استان داريم كه اجازه مي‌دهد حداكثر تا سقف 30 درصد از درآمدهاي يك شهر براي شهرهاي محروم همان استان با تأييد انجمن آن شهر اختصاص يابد.
وي در پاسخ به اين سؤال كه چرا نهاد براي تخلفات شهرداران كلانشهرها اقدامي نمي‌كند، گفت: مسير قانون براي پيگيري اين تخلفات باز است اما در مجموع بناي ما بر اين است حتي‌المقدور فضا را با مسائل رسانه‌اي يا قانوني خدشه‌دار نكنيم. چون فضاي كتابخانه، فضاي آرامي است. وگرنه مسير قانوني كاملا باز است و اگر شهردار به تكاليف خود عمل نكند به عنوان فرد متكلف شناخته مي‌شود و در مقطعي كه شهردار هم نيست بايد پاسخگو باشد.
وي خاطرنشان كرد: در آيين‌نامه تصريح شده كه همه شهرداري‌ها موظفند تا 15 روز بعد از هر ماه بصورت علي‌الحساب نيم درصد مجموعه درآمدهايي كه در ماه قبل داشتند را به حساب انجمن واريز كنند و در ارديبهشت ماه سال بعد تسويه كنند.

* تهران بعد از سيستان ضعيف‌ترين امكانات كتابخانه‌اي را داراست

منصور واعظي، دبير شوراي فرهنگ عمومي و دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، اظهار داشت: در عرصه توسعه فضاي كتابخانه‌اي در دو سال اخير اتفاقات خوبي افتاده است.
وي تصريح كرد: در نيمه اول سال 86 سرانه فضاهاي كتابخانه‌اي كه زير نظر نهاد بود و همچنين كتابخانه‌هايي در قالب مشاركتي كمتر از يك متر مربع براي هر صد نفر بود كه ما اين فضا را تا پايان سال 88 به دو متر به ازاي هر صد نفر خواهيم رساند.
واعظي اذعان داشت: در برخي از استان‌ها اين اتفاق افتاده و حتي بيشتر هم شده كه جاي قدرداني از استانداران، شهرداران و خيرين را دارد؛ چون بدون كمك آن‌ها نمي‌توانستيم ظرف دو و نيم سال فضاي كتابخانه‌اي را دو برابر كنيم.
دبير شوراي فرهنگ عمومي بيان داشت: يكي از استان‌هايي كه متأسفانه از جهت امكانات كتابخانه‌اي فقيرترين استان كشور است،‌ استان تهران است. استان تهران ممكن است از نظر كمي كتابخانه‌هاي زيادي داشته باشد ولي متناسب با جمعيت آن نيست؛ خصوصا متناسب با علم آموزي در تهران نيست.
واعظي تأكيد كرد: ضعيف‌ترين استان كشور از لحاظ امكانات كتابخانه‌اي در كشور استان سيستان و بلوچستان است و پس از آن استان تهران قرار دارد.

* نگاه نهاد عمومي كتابخانه‌ها مميزي نيست

منصور واعظي، دبير شوراي فرهنگ عمومي و دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، در پاسخ به اين سؤال كه آيا كتاب‌هايي كه از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي لغو مجوز مي‌شوند از كتابخانه‌هاي عمومي جمع‌آوري مي‌شوند، گفت: ما فقط كتاب‌هايي را از كتابخانه‌ها برمي‌داريم كه يا فرسوده باشد و يا از جهت اعضا مورد استقبال نباشد.
وي افزود: اگر كتابي در عرصه سه چهار سال هيچ مراجعه‌كننده‌اي نداشته باشد بيان مي‌كند اين كتاب در فضاي فرهنگ مردم آن منطقه جايگاهي ندارد و ما آن را خارج مي‌كنيم.
واعظي تصريح كرد: درباره كتاب‌هاي فرسوده اگر قابل صحافي باشد آنرا صحافي مي‌كنيم. البته اگر در بازار موجود باشد مي‌خريم، چرا كه گاهي هزينه صحافي از خريد بيشتر مي‌شود.
دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور اذعان داشت: اصولا نگاهي كه در نهاد عمومي كتابخانه‌‌ها هست نگاه مميزي نيست. چون كار مميزي در وزارت ارشاد صورت مي‌گيرد.
واعظي اظهار كرد: هر كتابي كه در جامعه مجوز نشر مي‌گيرد از نظر ما در مجموع آن كتاب قابل قبول است.
وي خاطرنشان كرد: در طرح «كتاب من» هر كتابي كه اعضاي ما تقاضا مي‌كنند را خريداري مي‌كنيم، مگر آنكه در بازار موجود نباشد.

* 100 هزار كتاب در كتابخانه مجازي قرار مي‌گيرد

منصور واعظي، دبير شوراي فرهنگ عمومي و دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، بيان داشت: ما برنامه‌هاي زيادي براي فضاي مجازي كشور داريم.
وي اين برنامه‌ها را به دو بخش نشريات و كتابخانه مجازي تقسيم كرد و گفت: اين اتفاقات در حوزه نشريات به شكل خوبي تحقق يافته است؛ سال 86 كمتر از 400 هزار مقاله در قالب نشريات نمايه‌سازي شد كه تا پايان امسال اميد داريم از 800 هزار مقاله بيشتر شود.
واعظي افزود: فكر مي‌كنم مجموع مقالاتي كه در كشور نوشته شده بيش از يك ميليون و دويست هزار مقاله نباشد كه با رسيدن به رقم 800 هزار مقاله و نماسازي آن 70 درصد كار انجام مي‌شود.
دبير شوراي فرهنگ عمومي و دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور تصريح كرد: برنامه دوم كتابخانه بزرگ مجازي فارسي است كه مقدمات آن فراهم شده و اميدواريم تا پايان سال جاري حدود 100 هزار عنوان كتاب را در فضاي مجازي قرار دهيم.
وي درخصوص اينكه آيا كتاب‌ها با اجازه مؤلف و ناشر در كتابخانه مجازي قرار مي‌گيرند، عنوان كرد: در مرحله اول كتاب‌هايي را در فضاي مجازي در اختيار مردم قرار مي‌دهيم كه يا ناشران موافقت كردند و يا حقوقي از نظر مؤلف وجود ندارد.
واعظي ادامه داد: با برخي از ناشران كه خريد عمده داريم اين توافق را مي‌كنيم كه مثلا اگر 2 هزار نسخه خريد داريم اجازه ارائه آن كتاب را در فضاي مجازي به ما بدهند. يكسري كتاب‌ها هم هست كه ناشر موافقت كرده و يا به جهت قانوني 30 ساله از نشر آن گذشته و منعي وجود ندارد.
وي خاطرنشان كرد: بنابراين قرار گرفتن صد هزار عنوان كتاب هزينه زيادي براي ما نداشت.

* هفته كتاب هنوز ثبت رسمي نشده است

منصور واعظي، دبير شوراي فرهنگ عمومي و دبير كل نهاد كتاب‌خانه‌هاي عمومي كشور، گفت: برخي از دستگاه‌ها و سازمان‌ها مواردي را مثل «دهه ولايت» اعلام مي‌كنند كه هنوز اين‌ها در تقويم كشور ثبت رسمي نشده است و ممكن است بر اساس آن فعاليت‌هايي انجام شود.
واعظي بيان داشت: در مورد مناسبت‌هاي بيش از يك روز، ما فقط يك «هفته دفاع مقدس» داريم و يك «دهه مبارك فجر» و ديگر مناسبتي كه بيش از يك روز است در تقويم رسمي كشور ثبت نشده است.
دبير شوراي فرهنگ عمومي كشور به هفته كتاب اشاره كرد و گفت: ما چيزي به اسم هفته كتاب نداريم، ما يك روز كتاب و كتابخواني داريم كه 24 آبان است.
واعظي اظهار داشت: معاونت فرهنگي در ابتدا كه اين مسئله را مطرح و درخواست كرد كه مي‌خواهد هفته كتاب و كتابخواني داشته باشند؛ اتفاقا پيشنهاد اوليه‌اش هم اين بود كه در شهريور ماه اين هفته برگزار شود كه در مورد قبول واقع نشد. بعد دوباره مطرح كردند كه در آبان برگزار كنند؛ علتش هم اين بود كه گفتند در شهريور مدارس و دانشگاه‌ها تعطيل است و ممكن است از آن استقبال نشود.
وي ادامه داد: شوراي فرهنگ عمومي در آن زمان هفته كتاب را نپذيرفت، اما روز 24 آبان را به عنوان روز كتاب و كتابخواني تصويب كرد. اما معاونت فرهنگي وزارت ارشاد معمولاً در روزهاي نزديك به 24 آبان هفته كتاب را برگزار مي‌كند.
واعظي خاطرنشان كرد: ما مخالفتي نداريم كه يك هفته درباره كتاب فعاليت صورت گيرد و اگر تمام طول سال هم درباره كتاب كار شود باز هم خوب است، اما آنچه مصوب است روز 24 آبان است براي كتاب و كتابخواني.

* نامگذاري روزها در تقويم مسير قانوني دارد

دبير شوراي فرهنگ عمومي، درباره نام‌گذاري روزها در تقويم رسيم كشور عنوان كرد: تعيين روزي در تقويم كشور يك مسير قانوني دارد؛ يعني دستگاه‌ها سازمان‌ها و افرادي هستند كه مي‌توانند پيشنهاد تعيين يك روز را به دبيرخانه شوراي فرهنگ عمومي ارائه دهند.
وي افزود: مثلا همه وزرا، رئيس كميسيون‌هاي مجلس، اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي و اعضاي شوراي فرهنگ عمومي مي‌توانند اين پيشنهاد را ارائه دهند.
واعظي تصريح كرد: در دبيرخانه شوراي فرهنگ عمومي كميته‌اي را براي اين موضوع مشخص كرديم كه نماينده فرهنگستان‌هاي مختلف و تعدادي شخصيت فرهنگي هستند و وقتي كه پيشنهادي مي‌آيد در آن جا اتخاذ تصميم اوليه صورت مي‌گيرد. در شوراي فرهنگ عمومي تصميم اتخاذ مي‌شود و اما اين تصميم نياز به تأييد دارد كه تأييدش در شوراي عالي انقلاب فرهنگي صورت مي‌گيرد. بعد از تأييد دوباره به دبيرخانه شوراي فرهنگ عمومي برمي‌گردد و اعلام مي‌شود.
دبير شوراي فرهنگ عمومي كشور درباره ثبت روز ديدار شمس و مولانا در تقويم گفت: اصلا پيشنهادي در اين زمينه مطرح نشده است.
وي در پايان اذعان داشت: برخي اوقات افرادي مواردي را پيشنهاد دارند و خودشان هم اعلام مي‌كنند اما اين در تقويمي ثبت نمي‌شود.